- ISO 16949 Otomotiv Standardı Tarihçesi Paylaş

ISO 16949  Ve Otomotiv  Kalite Yönetim Sistemleri Oluşum Süreci

ISO 16949 otomotiv standardı tarihçesi, Otomotiv sanayi 1900 senelerinden itibaren Henry Ford’ un ilerlettiği seri üretim teorikleri eklemeleriyle  evrensel ve kitlesel üretim ile dünyanın gündemine uzun vadeli olarak girmiştir. İlk başta, el teknikleri ve çok fazla değişik (elektrik, mekanik, hidrolik) anlamında geniş bilgi  dağarcığına dayalı işin profesyonelleri vasıtasıyla elde edilen üretim miktarları, yerel istekleri bile karşılamakta yetersiz düzeyde kalmıştır. Yeterli düzeyde nitelikli profesyoneller olmaması sebebiyle hem üretim miktarları çok az sayıda üretilmiş hem de aynı olması beklenen parçalardaki düzenlenmeler sebebiyle hiçbir ürün üreticilerden elde edildiği biçimde faaliyete geçirilememiş, mutlaka ekstra  bir emekle tekrardan düzenleme yapılarak istenilen niteliklere getirilmiştir. Bu hem üretim süratini önemli ölçüde indirmiş hem de serviste ihtiyaç duyulan herhangi bir parçanın, ek emek harcamadan araca monte edilememesi sıkıntısını da beraberinde getirmiştir.  

ISO 16949 otomotiv standardı tarihçesi, Otomotiv sektöründe ilerletilen ve geliştirilen teorikler ile, hem üretim aşamalarından çoğu niteliksiz personel tarafından işlenebilir hale getirilmiş hem üretim hızları fazla miktardaki talebi karşılayacak biçimde ilerletilmiş hem de getirilen mühendislik koşulları ve tolerans açıklamaları ile parçaların seri üretim şartlarında ve serviste işlenebilirliği sağlanmıştır. Tüm bunları gerçekleştiren, önceden planlama, döküman haline getirilmiş açıklamalar ve parça çizimleri, geometrik izinler vb. disiplinler olduğu ölçüde parça değişkenliğine ve ölçüm  sistemlerine getirilen sıkı üretim ve mühendislik disiplinleri de olmuştur. 1 Otomotiv orijinal ve yan kuruluş ilişkilerinde  gündemi uzun süre meşgul eden husus bütün otomotiv üreticileri kesimince kabul görecek bir Kalite Yönetim Ağı meydana getirilmesidir. Otomotiv endüstrisine özgü ülkeler arası bir yönetim ağının var olmaması nedeniyle her ülke kendi sektöründe, kendi kalite ağını meydana getirmeye yöneltmiştir.

1991 senesinde Almanya için VDA 6.1 ile Kalite Yönetim ağı aktif nitelik kazanmışken daha sonraki süreçte General Motors, Chrsyler ve Ford tarafından Q.S 9000 ağı meydana getirilmiştir. Ayrıca İtalya AVSQ ve Fransa EAQF kalite ağına da şahit olunmuştur. Bilhassa yan kuruluş firmaları müesseselerinde ne çeşit bir belge türü yada doğru açıklama ile ne tür bir kalite ağı yerleştirmeleri hususunda uzun zaman boyunca boşlukta kalmışlardır. Kendilerini ana kuruluş firmalarına yada ihracat pazarlarına uygun olacak şekilde değişikliğe uğraşan yan kuruluş firmaları alt  bazı meydana getiren ISO 9001 belgesine hak kazandıktan sonra QS 9000 ve VDA 6.1 belgesine talip olmuşlardır. Belge ve inceleme çeşitliliği yan kuruluş firmalarını büyük miktarda masraflara iterken aynı süreçte firmalar sürekli değişik incelemelerle gün geçirmişlerdir. Firmalar bakımından büyük önem arz eden bu husus yan kuruluş sektörleri tarafından her platformda gündeme getirilmiş ve belgelerde tekleşme, incelemelerin azaltılması talebi güçlü hale getirmiştir. Harmonize ve temel standartlar hususundaki belirsizlik Amerika ile Avrupa arasında meydana gelmiştir. Bu hususta baştaki Almanya (VDA) bir türlü Amerika kıtasında geçerli ve ileride olan Q.S 9000'i kabul etmemiş ve kendi standartlarını kabul ettirmeye çalışmışlardır. Yine yan kuruluş firmalarının  inisiyatifi  üzerine çalışma kümeleri oluşturularak otomobil sektöründe spesifik, herkesin kabulleneceği bir teorik standardın meydana getirilmesine başlanmıştır. VDA 6.1 ile QS 9000 karşılıklı bir şekilde birbirlerini hala kabullenmezken ikisi de ISO/TS 16949' u benimsemiştir.

Orijinal firmaların yan firmalardan beklentileri içince özelliklere mutlak uyum, JIT (zamanında sevkiyat), çok kısa sürede çevrim, zamanın giderek kısaltılamaması gereken maliyetler vb. önemli ihtiyaçlar sayılabilir. Bunu da koordineli bir yönetim ağı oluşturarak yalın işletim sistemleri, üretim ihtiyaçları, firma giderlerini ve riski minimize, karşılama halkasının  her süreçte değişkenliğini ve hurdaya çıkarmayı minimuma indirmek ve benzer çağdaş yöntemlerini sürekli ilerleme döneminde kullanarak işlemek mümkün olabilmiştir. İşte bu durumda bütün üretim, tasarım ve üretim sonrası süreçleri sistematik bir yapı alanında ele alan kalite ağları karşımıza gelmektedir. O tomotiv sektöründe araç üzerinde işlenen parça ve hizmetleri üretenler, bütün firma ve kalite ihtiyaçlarının ve müşteri bireysel arzularının giderilmesine yönelik bir ağ meydana getirdiklerini çeşitli kalite sistem sertifikası ile belgelendirmekle mükelleflerdir. Otomotiv sektöründeki standartlar olarak ISO/TS 16949:2002 ve Q.S 9000:98 ön safhadadır lakin Q.S 9000 standardı 2006 aralığında tamamıyla pasif durumda kalacağı için, günümüzde yalnız ISO/TS 16949 standardını akla getirmek gereklidir.

Önceki yıllardan günümüze kadar olan otomotiv kalite yönetim ağının meydana gelmesi aşağıdaki şekilde sıralanabilir;

  • 1963: MIL-Q 9858A (Amerika Askeri)
  • 1965: General Motors Genel Kalite Güvence Standardı
  • 1969: DEF Standartları 
  • 1974: AQAP Savunma Standartları 
  • 1979: BS 5750
  • 1981: Ford Q101 
  • 1983: Chrysler Kalite Güvence
  • 1987: ISO 9000 Serileri
  • 1994: Temmuz- ISO 9000 Revizyon 
  • 1994: Ağustos- QS 9000 
  • 1995: QS 9000- İkinci Basım 
  • 1998: QS 9000- Üçüncü Basım 
  • 2000: ISO 9000:2000 serisi yayınlanması 
  • 2002: TS 16949:2002 yayınlanması

Marka Tescil ve Patent Tescil işlemleriniz için www.sistempatent.com.tr sayfasına bakınız.